AWULSYJNE USZKODZENIE CHRZĄSTKI WZROSTOWEJ KOLCA BIODROWEGO PRZEDNIEGO DOLNEGO EPIDEMIOLOGIA ORAZ ETIOLOGIA

Awulsyjne uszkodzenie chrząstki wzrostowej kolca biodrowego przedniego dolnego może pojawić się u nastoletnich mężczyzn pomiędzy 13 a 16 rokiem życia. W 70% dotyczy to osób trenujących piłkę nożną a w mniejszym odsetku uprawiających lekką atletykę lub narciarstwo. Szacuje się, że tego rodzaju uszkodzenie stanowi 22-49% wszystkich uszkodzeń obejmujących chrząstkę wzrostową w obrębie miednicy. Mechanizmem urazu jest nadmierna siła ekscentryczna działająca na biodro, co ma miejsce podczas szybkiego biegania lub kopania piłki. W wyniku tego ścięgno głowy bezpośredniej mięśnia protego uda, które przyczepia się do kolca biodrowego przedniego dolnego, aplikuje relatywnie większą siłę niż opór stawiany przez niedojrzałą i niecałkowicie biomechanicznie scaloną z kością chrząstkę wzrostową. Powoduje to częściowe lub całkowite oderwanie się chrząstki stawowej, która jest połączona ze ścięgnem (1,2).

PREZENTACJA KLINICZNA

Około 33% pacjentów, u których dochodzi do awulsyjnego uszkodzenia chrząstki wzrostowej kolca biodrowego przedniego dolnego mogą wskazywać na uczucie przeskoku lub trzasku. W okolicy uszkodzenia mogą być obecne obrzęk oraz krwiak. Ból pojawia się głównie podczas biegania i rzadziej podczas chodzenia. Najbardziej charakterystycznym objawem jest ból podczas badania palpacyjnego w miejscu uszkodzenia. Występuje również osłabienie mięśni oraz ból podczas oporowego prostowania kolana, zginania biodra oraz czynnego testu uniesienia prostej w kolanie kończyny dolnej (3).

DIAGNOSTYKA OBRAZOWA

Do rozpoznania awulsyjnego uszkodzenia chrząstki stawowej kolca biodrowego przedniego dolnego można wykorzystać rezonans magnetyczny oraz USG. W porównaniu z rezonansem magnetycznym, badanie USG ma tę zaletę, że jest badaniem klinicznym opartym na objawach pacjenta i umożliwia wykrycie nawet minimalnych nieprawidłowości w zakresie chrząstki i kości. Do ważnych objawów ultrasonograficznych należą fragmentacja wtórnego ośrodka kostnienia, zgrubienie i nieprawidłowości echoteksturowe przyczepu ścięgna oraz miejscowy obrzęk tkanek miękkich (3)

PIŚMIENNICTWO

1. Martinoli C, Valle M, Malattia C, Beatrice Damasio M, Tagliafico A. Paediatric musculoskeletal US beyond the hip joint. Pediatr Radiol. 2011; 41: Suppl 1: 113-24. 
2. Weel H, Joosten AJP, van Bergen CJA. Apophyseal Avulsion of the Rectus Femoris Tendon Origin in Adolescent Soccer Players. Children (Basel). 2022; 9(7): 1016.
3. Moeller J.L., Galasso L. Pelvic Region Avulsion Fractures in Adolescent Athletes: A Series of 242 Cases. Clin. J. Sport Med. 2020; 22: 23–29.
4. Pisacano RM i Miller TT, Comparing sonography with MRimaging of apophyseal injuries of the pelvis in four boys. AJR AmJ Roentgenol. 2003; 181: 223–230.

Autor: Dr n. k. f Marcin Grześkowiak PT OMPT