Odwapnianie kości to podstawowy czynnik prowadzący do rozwoju osteoporozy. Proces ten następuje powoli i stopniowo, przez co ubytek wapnia w kościach często przebiega niezauważalnie. Aby skutecznie zapobiec osteoporozie, trzeba ją odpowiednio wcześniej zdiagnozować. W tym celu konieczne jest wykonanie specjalnych badań, pozwalających na dokładną ocenę poziomu odwapnienia kości. Sama osteoporoza początkowo nie daje żadnych wyraźnych objawów, aż do wystąpienia nagłego złamania po nawet niepozornym urazie.
Badanie gęstości kości
Podstawowym badaniem powalającym na ustalenie gęstości mineralnej tkanki kostnej jest densytometria. Jej dużą zaletą jest wysoka precyzja, z dokładnością do nawet 1 procenta. W badaniu tym wykorzystywane są promienie RTG. Do densytometrii nie trzeba się przygotowywać, a jej przebieg jest krótki i bezbolesny. Sam pomiar odbywa się w szyjce kości udowej oraz kręgosłupie, natomiast jego wyniki informują o stanie odwapnienia. Prawidłowe parametry występują przy wskazaniach od 1,0 do – 1,0. Zagrożenie osteoporozą rozpoznawane jest przy wynikach od -1,0 do -2,5, natomiast wartości poniżej -2,5 oznaczają już występującą chorobę.
Analiza krwi i moczu
Badanie krwi i moczu pozwala na wykluczenie innych chorób występujących razem z osteoporozą, a także służy do określania metabolizmu kości. We krwi zwykle oznacza się odczyn OB, liczbę białych i czerwonych krwinek razem z ich morfologią oraz poziom hemoglobiny. Niezbędne jest też przeanalizowanie poziomu wapnia, fosfatazy kwaśnej i alkalicznej, morfologii, fosforu i stężenia kreatyniny. W moczu sprawdza się natomiast wapń, fosfor i kreatyninę, a ewentualnie też markery kostne – czyli substancje, które na etapie niszczenia lub tworzenia kości przedostają się do moczu i krwi. Badania te pozwalają na dokładne określenia tempa procesów rozpadu i odbudowy, jednak z uwagi na wysokie koszty znajdują zastosowanie głównie w monitorowaniu leczenia osteoporozy.
Badanie radiologiczne
W ramach badania radiologicznego można uwidocznić wewnętrzną strukturę kości oraz ich kształt, a także rozpoznać złamania. Z reguły procedura ta przeprowadzana jest pod kątem analizy odcinka piersiowego i lędźwiowego kręgosłupa, w których urazy występują najczęściej. Badana jest też szyjka kości udowej i kość promieniowa, celem oceny zaburzenia struktur. Radiogram uwidocznia jedynie duże ubytki wapnia, jednak może dostarczyć wielu cennych informacji o przyczynach obniżenia gęstości mineralnej kości. W diagnostyce odwapnienia nie używa się natomiast badania USG, które pozwala jedynie na orientacyjne oszacowania ryzyka złamań.
